به گزارش قوچان خبر؛ ۲۶ آبان ماه ۱۲۷۲ مصادف با هشتم جمادیالاول ۱۳۱۱ شامگاهی شوم که زمینلرزهای بزرگ شهر قوچان را خراب کرد.
▫️میرزا محمدابراهیم مجتهد عسگری رضوی در سفرنامهای با عنوان شرح احوال قوچان که در سال ۱۳۱۱ هـ ق به نگارش درآمده تاریخ بزرگترین زلزله قوچان را شب دانسته و نوشته:
🔺«دو ساعت و بیست دقیقه از شب هـشتم شـهر جمادیالاول سال ۱۳۱۱ ق. گذشته بود که این حادثه به وقوع پیوست[۱۲].» وی در توصیف خرابی قوچان بعد از زلزله نوشته است:
🔺«چون داخل شهر شدم، دیدم زلزله تمام خانهها و بناها را خراب کرده، حتی بناهای خیلی محکم را، عمارات و حمامات و مساجد و کاروانسراها و … و از تمام ابـنیه جـز گنبد امامزاده آثاری باقی نمانده و هرچه بوده منهدم و با خاک یکسان گشته و به هر جهت و طرفی که انسان قصد رفتن کند، به خط مستقیم میرود زیرا که چیزی حاجب و مانع نیست.» این روایت نشان میدهد اغلب بناهای شهر تبدیل به تلی از خاک شدهاند.
▫️همچنین امبرسز و ملویل نویسندگان کتاب « تاریخ زمین لرزه های ایران » درشرح این زلزله نوشتهاند:
🔺«همه ساختمانهای همگانی، ازجمله اداره تلگراف، بازار با ۱۱۰۰ دکانش، بخشی از مسجد و منارههای آن، مدرسه، کاروانسرا و کاخ ایلخان فروریخت. همه خانهها و باروی شهر ویران شد. در شهر و پیرامون آن مجراهای قناتها ریزش کرد و شکافهایی به ژرفای پنجتا هشت متر در زمین پدید آورد که بر میزان ویرانیها افزود
