به گزارش قوچان خبر، از سفر رضاخان در سال 1313 به ترکیه 90 سال می‌گذرد، سفری که پس‌ازآن رضاخان تصمیم گرفت با زور چماق مردم را به سبک ممالک فرنگی درآورد تا با این تغییر اسباب ترقی جامعه را فراهم کرده باشد.
اما آنچه از متون تاریخی مشهود است داستان کشف حجاب به این سفر برنمی‌گردد بلکه قصه از جایی شروع‌شده بود که برخی روشنفکرنماهای از فرنگ برگشته به فکر طبابت جامعه خود افتادند و نسخه‌ای پیچیدند تا مردم را از سر تا نوک پا به سبک غربی بزک‌کرده و با تصور ساده خود که تن کردن دامن کوتاه و سر گذاشتن کلاه شاپو ازجمله آن‌ها بود ، جامعه را به پیشرفت کشورهای غربی برسانند.
این اندیشه غلط در روزهای به قدرت رسیدن رضاخان بیش‌ازپیش به اوج رسید اما این موضوع مختص به این روشنفکران داخلی نبود بلکه کلاف این تفکر از انگلیس و برای مهار خطر شکل‌گیری مجدد تمدن اسلامی در منطقه بود، به‌طوری‌که این تفکر اشتباه به‌صورت هماهنگ در ترکیه توسط کمال آتاتورک ، در ایران توسط رضاخان و در افغانستان نیز توسط امان‌الله خان به وجود آمد.
امام خمینی (ره) نیز در خصوص مسئله کشف حجاب در زمان رضاخان تأکید کردند : استعمارگران برای به یوغ کشیدن ما، ابتدا به سراغ زنان ما آمدند.
امام خمینی با آگاهی از سیاست‌های غرب فرمودند: آنان چون می‌دیدند که زنان در نهضت مشروطه و پس‌ازآن، نقش برجسته‌ای داشته‌اند و آن‌ها هستند که می‌توانند حتی مردان را به میدان مبارزه بکشند، نخست به سراغ زنان ما آمدند.
قانون تغییر لباس اولین قدم برای کشف حجاب
قانون متحدالشکل کردن لباس‌ها در ششم دی‌ماه 1307 را می‌توان به‌عنوان اولین قدم برای کشف حجاب خواند که کسی نتوانست به آن اعتراض کند. بر اساس این قانون، پوشیدن کت‌وشلوار و کراوات و کلاه‌فرنگی برای مردان، الزامی شد و با این قانون برخی از زنان غرب‌زده نیز دست به بی‌حجابی یا بدحجابی در مجامع عمومی زدند اما اختناق آن روزها موجب شد مردم حساسیت زیادی از خود نشان ندهند.
ماجرای کشف حجاب در آن روزها به تغییر لباس و بی‌حجابی چند زن درباری و دولتی غرب‌زده ختم نمی‌شود رضاخان با اعلام قانون منع حجاب آیین‌نامه‌ای را به تمام مراکز دولتی و غیردولتی ابلاغ می‌کند که در آن مواردی همچون اعطای وام به کارمندان دولت جهت خرید لباس مناسب برای همسرانشان به‌منظور حضور در جشن‌ها و میهمانی‌ها، توبیخ و در مواردی اخراج کارمندان دولت در صورت عدم حضور آن‌ها و همسرانشان (بدون حجاب) در ضیافت‌ها، بازداشت و مجازات مخالفان کشف حجاب و ممانعت از ورود زنان باحجاب به فروشگاه‌ها، سینماها، گرمابه‌های عمومی، درمانگاه‌ها و یا ممانعت از سوارشدن آن‌ها به درشکه و اتومبیل آمده بود تا با اجرای این بخش‌نامه قبح بی‌عفتی در جامعه ریخته شود.
جشن شیراز، مقدمه قیام مسجد گوهرشاد
برگزاری جشن‌هایی برای بی‌حجابی که در سراسر کشور علی‌الخصوص جشن 13 فروردین 1314 در شیراز با حضور علی‌اصغر حکمت وزیر معارف مقدمه‌ای برای قیام گوهرشاد به شمار می‌آید. در این جشن پس از ایراد سخنرانی‌ها، عده‌ای از دوشیزگان بر روی صحنه نمایان می‌شوند و نقاب از چهره برمی‌دارند و با نواختن موزیک دختران به پای‌کوبی می‌پردازند.
روز بعدازاین جشن خبر در شهر می‌پیچد و مردم در مسجد وکیل به اعتراض جمع می‌شوند. اعتراض عالم شیراز به نام حسام‌الدین فال اسیری در برگزاری این جشن به‌عنوان یکی از مظاهر بی‌دینی، او را راهی زندان می‌کند .
قیام مسجد گوهرشاد
بعد از اتفاقات جشن شیراز و دستگیری عالم شیرازی موج اعتراضات در کشور آغاز می‌شود حوزه‌های علمیه قم ، مشهد و تبریز از سرآمدترین معترضان این واقعه بودند.
اعتراض عالمان در شهرهای مختلف ازجمله دو مرجع عالی‌قدر تبریز سید ابوالحسن انگجی ، میرزا صادق آقا و آیت‌الله حاج‌آقا حسین قمی در مشهد و … منجر به بی‌حرمتی و دستگیری آن‌ها می‌شود.
مرحوم شیخ محمدتقی بهلول که در آن روزها از فردوس به مشهد مهاجرت کرده بود خبر هجرت و زندانی شدن آیت‌الله قمی برای اعتراض به شرایط کشف حجاب را مطلع می‌شود و با سخنرانی کوتاهی در این زمینه او نیز دستگیر می‌شود . مرحوم بهلول پس از آزادی در سخنرانی دیگری پیشنهاد تحصن در مسجد گوهرشاد را مطرح کرده و می‌گوید: «… کار از کار گذشته و ما نباید نرمی نشان دهیم. باید پایمردی کرده، مقاومت کنیم یا حاج‌آقا حسین قمی را از زندان آزادکرده و احکام اسلامی را جاری کنیم یا همه کشته شویم».
پس از تحصن مرحوم بهلول در مذاکره با سران نظامی شهر مشهد و تلگراف عالمان مشهد به رضاخان خواستار حفظ حرمت استان مقدس رضوی می‌شود اما نظامیان صبح یکشنبه 21 تیرماه 1314ش. با یورش به متحصنین در حرم به سرکوب آن‌ها می‌پردازند و آن‌ها را در مسجد گوهرشاد قتل‌عام می‌کنند .
عمق این جنایت تا حدی است که بر اساس مشاهدات حاضرین، تعداد کامیون‌هایی که مجروحین و کشته‌شدگان قیام مسجد گوهرشاد را خارج می‌کردند، 56 کامیون ذکرشده است که در محله خشت‌مال‌ها و باغ خونی مشهد گودالی حفرشده و اجساد را به همراه افرادی که هنوز زنده بودند دفن می‌کنند .
شورای فرهنگ عمومی کشور، ۲۱ تیر را به مناسبت اعتراض مردم در مسجد گوهرشاد مشهد به دستور کشف حجاب پهلوی اول در ۲۱ تیر ۱۳۱۴ روز عفاف و حجاب نام‌گذاری کرده است اما آنچه در این حادثه به‌خوبی نشان نمایان بوده و تا همیشه در برگ‌های تاریخ ثبت خواهد شد این است که پس‌ازاین قتل‌عام و کشتار مردم بی‌گناه در مکان مقدس حرم امام رضا (ع) و مسجد گوهرشاد عدم مشروعیت خاندان پهلوی بیش‌ازپیش نمایان شد و شاید خون بی‌گناهان در آن روزها تنور مبارزه را پیروزی انقلاب گرم نگاه داشت.
قیام مردم مشهد در مسجد گوهرشاد و کشتار وحشیانه رضاخان اثبات این موضوع نیز بود که تفکر غرب هرگز با اعتقادات و دیانت مردم سازگاری نداشته و ندارد و نه‌تنها به مقدس‌ترین اعتقادات مردم که به جان آن نیز رحم نخواهد کرد.
این حادثه نشان می‌دهد مسئله عفاف و حجاب علاوه بر حکم قرآنی آن، برای ما مسلمانان ریشه در هویت و فطرت انسانی دارد که دشمنان و استعمار همواره برای ضربه زدن به دین، فرهنگ، استقلال، شرافت و بنیان خانواده‌ها از این طریق می‌کوشند.
انتهای خبر/